Không chỉ là sắt hay cá

Chu Thập 

13.05.16

Tôi mê câu cá. Đúng hơn phải nói tôi nghiện câu cá. Tôi nghiện câu cá cũng như người ta nghiện cờ bạc, nghiện ma túy, nghiện rượu, nghiện thuốc lá, nghiện thuốc lào...Treo cần lên vài ngày, tôi lại kéo xuống.  Tôi câu cá trước hết là để thư giãn, để “giải trí” theo đúng nghĩa và cũng để tập làm “triết gia” suy nghĩ vớ vẩn về đủ thứ chuyện trên trời dưới dất... Nhưng thiết thực hơn, tôi đi câu là để có cá ăn. Tôi thèm ăn cá cũng như nghiện câu cá. Cá là một phần của da thịt và biết đâu cũng là một phần của não bộ và tâm trí của tôi.

Ngày của Mẹ vừa qua, cũng như mọi ngày của Mẹ, tôi nhớ đến mẹ tôi. Hình ảnh tôi thường có về mẹ tôi vẫn là hình ảnh của “bà già trầu”, ngay cả lúc mẹ tôi còn là một bà mẹ trẻ. Lúc nào tôi cũng thấy bà nhai trầu. Và tôi tin chắc rằng chính cái miệng nhai trầu đó cũng đã từng nhai cơm có trộn với cá để mớm cho tôi. Chỉ  mới gần đây, sau một lần đi soi ruột và bao tử, bác sĩ chuyên khoa mới cho tôi biết tôi bị dị ứng với sữa (lactose intolerant). Hèn chi lâu nay cứ uống sữa vào là tôi thấy đau bụng. Lọt lòng mẹ chỉ biết sữa mẹ, vài tháng tuổi đã được mẹ mớm cơm có trộn với cá thì dị ứng với thứ thực phẩm xa xí là sữa bò là chuyện đương nhiên. Có thể cơ thể tôi không chấp nhận sữa bò là bởi vì từ nhỏ tới lớn chỉ biết có cá mà thôi. Tôi hiểu được sự phẫn nộ của đa số người Việt  trong nước khi nhìn hàng loạt cá chết trong vùng biển ở Miền Trung, bởi vì cũng như tôi,  từ nhỏ tới lớn họ chỉ biết sống bằng cá.

Từ nhỏ, ngoại trừ cá đuối và cá nhám, bất cứ loại cá nào cũng đã góp phần  kiến tạo và bồi đắp thân xác của tôi. Nhà tôi ở gần sông và chỉ cách biển khoảng 10 cây số. Cho nên hết cá sông lại đến cá biển, hầu như ngày nào tôi cũng được nuôi bằng cá. Cá nước ngọt do tôi và mấy ông anh đi câu được. Mới 6,7 tuổi tôi đã có thể câu cá đủ cho cả nhà ăn. Còn cá biển thì do mấy bà bán cá dạo mà quê tôi gọi là “bà rổi” cứ bán ế là gọi mẹ tôi đến mà bán “xa cạ” hay bán đổ bán tháo. Ăn không hết mẹ tôi ướp muối phơi khô dành cho mùa mưa biển động. Thành ra nhà tôi không bao giờ thiếu cá.

Rất có thể ngày nay tôi được lên hàng “tiểu thọ” là nhờ cá. Tôi tin lời các nhà khoa học: cá có chứa Omega-3 bổ cho tim mạch, chống lại béo phì. Cùng có một tác dụng khác của cá mà các nhà khoa học cũng thường nói đến: trẻ con sẽ thông minh nếu ăn nhiều cá! Tôi không cảm thấy được thuyết phục về điều này mấy. Tôi suốt đời ăn cá mà có thấy mình  “thông minh như người” đâu!

Dù sao, trong bối cảnh của chuyện cá chết tại Miền Trung Việt Nam và nhân nói đến chuyện ăn cá, tôi thấy mình không đến nỗi “ngu” để tuyên bố những điều ngu xuẩn như ông Chu Xuân Phàm, trưởng văn phòng Formosa tại Hà Nội. Tôi nghi là ông này ít ăn cá.  Sáng ngày 25 tháng Tư vừa qua (đúng là Tháng Tư Đen!),  ông này đã nói một câu “ngu” để đời: “Muốn bắt cá, bắt tôm hay nhà máy, cứ chọn đi”. Nói rõ hơn, giữa sắt và cá, ông đã chọn sắt. Ông đã chọn phát triển và làm giàu bằng mọi giá, ngay cả phá hủy môi trường sống của con người.

Câu nói ngu để đời của ông Chu Xuân Phàm không thể không làm tôi liên tưởng đến cái ngu của một đồ tể của không riêng Trung Quốc mà còn của cả nhân loại là Mao Trạch Đông. Không có một từ nào khác chính xác bằng chữ “ngu” để nói về đồ tể này khi ông phát động chiến dịch được gọi là “Bước nhảy vọt vĩ đại” của Trung Cộng. Ngu là bởi chưa đi được mà đã đòi chạy nhảy và nhảy cao nữa!

Tháng 11 năm 1957, để đánh dấu 40 năm cuộc cách mạng Tháng Mười  Nga, lãnh tụ các đảng cộng sản trên khắp thế giới đã tề tựu về Moscow. Đệ nhứt Bí thư của Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Nga lúc bấy giờ là Nikita Khrushchev đã đưa ra một mục tiêu: trong vòng 15 năm Liên Xô sẽ qua mặt Hoa Kỳ về kỹ nghệ! “Hồ hởi” trước lời “tiên tri” không tưởng này, Mao Trạch Đông về nước và cũng đề ra một mục tiêu: trong vòng 15 năm Trung Cộng phải qua mặt Anh Quốc về kỹ nghệ! Chiến dịch “Bước nhảy vọt vĩ đại” của Trung Động đã ra đời trong một cơn ngẫu hứng ngu xuẩn như thế. Đặc biệt, Mao Trạch Đông cho tổ chức điều thường được gọi là “Những lò luyện kim sau hè”. Không có một chút hiểu biết và kinh nghiệm gì về kỹ nghệ luyện kim, Mao Trạch Đông ra lệnh cho nông dân phải gom góp và nộp tất cả bất cứ thứ gì có chất sắt lại để nung ra thành sắt! Dĩ nhiên, ngu xuẩn cộng với hãnh tiến chỉ dẫn đến thất bại và khốn khổ mà thôi!

Chiến dịch “Bước nhảy vọt vĩ đại” ngu xuẩn do Mao Trạch Đông phát động năm 1958 đã kết thúc năm 1961 với cái chết của từ 18 đến 45 triệu người Trung Hoa. Đây là một trong những cuộc sát hại tập thể lớn nhứt trong lịch sử nhân loại.

Nhưng cho tới nay, các tài liệu chính thức của Đảng Cộng Sản Trung Quốc vẫn cứ viết rằng “Bước nhảy vọt vĩ đại” của Mao Trạch Đông là một thành công vĩ đại vì đã mở ra cuộc cách mạng kỹ nghệ ngày nay.

Một trong những ngón nghề của mấy ông cộng sản là che đậy và đóng kịch. Cuối tháng Tư vừa qua (lại cũng Tháng Tư Đen!), trước phản ứng của dân chúng về hiện tượng cá chết tại 4 tỉnh Miền Trung, từ phó thủ tướng đến một số bộ trưởng các bộ hữu trách và viên chức chính quyền của một số địa phương như Đà Nẵng, Hà Tĩnh đã ra biển  tắm và ăn hải sản để cho báo giới quay phim, chụp ảnh nhằm chứng minh rằng biển đã sạch.

Những cái bụng phệ và tấm thân béo phì của các “quan chức” cộng sản này, một lần nữa, lại khiến cho tôi cũng nhớ đến một cảnh tương tự của đồ tể Mao Trạch Đông. Thật vậy, những hậu quả tàn khốc của “Bước nhảy vọt vĩ đại” của Mao Trạch Đông đã tạo ra một làn sóng phẫn nộ và chống đối rộng rãi trong dân chúng. Mao Trạch Đông liền dàn dựng một “vở kịch vĩ đại”: ngày 16 tháng 6 năm 1966, ông rời Bắc Kinh để đến sông Dương Tử, cạnh cầu Vũ Hán. Để chứng tỏ mình vẫn còn trẻ trung, khỏe mạnh và thừa sức để làm bất cứ “bước nhảy vọt vĩ đại” trong bất cứ lãnh vực nào, ông đã tuột đồ nhảy xuống sông và bơi liên tục. Mặc dù ông đã bước vào tuổi 70, những người dàn dựng vở kịch vẫn rêu rao rằng ông đã bơi gần 15 cây số trong vòng 65 phút. Nếu quả đúng như thế thì đây là một kỷ lục thế giới về bộ môn bơi lội. Với màn kịch “cuộc bơi vĩ đại” này, Mao Trạch Đông muốn kêu gọi các thế hệ trẻ hãy bơi vào “dòng sông chính trị” để chống lại các phần tử phản cách mạng.

Màn kịch của Mao Trạch Đông có lẽ đã có một tác dụng mạnh nơi giới trẻ Trung Quốc thời bấy giờ: vô số giới trẻ đã gia nhập Hồng vệ binh và nhiều đoàn thể khác để đi tiêu diệt bất cứ thành phần “hữu khuynh” hay chống đối nào trong xã hội. Cũng như “Bước nhảy vọt vĩ đại”, cuộc “Cách mạng văn hóa” của Mao Trạch Đông cũng đã sát tế vô số người dân vô tội trên bàn thờ vô sản.

Nhưng dù có đóng kịch và khủng bố để che đậy đến đâu, sự thật lịch sử cũng vẫn được phơi bày: thế giới không thể nào quên được những tội ác tày đình mà Mao Trạch Đông đã gây ra cho người đồng bào ruột thịt của mình vì sự ngu xuẩn và thói hãnh tiến của ông.

Thời Cải cách Ruộng đất và nhứt là trong suốt cuộc chiến tranh “chống Mỹ cứu nước”, người cộng sản Việt Nam đã có thể bắt chước quan thày Trung Cộng để đóng kịch và che đậy tội ác của mình. Trong một thời gian dài, họ đã thành công trong việc bưng bít, lừa dối, ngu dân và vô cảm hóa người dân. Nhưng ngày nay, kể từ những cuộc biểu tình chống Trung Cộng những năm trước đây, những cuộc biểu tình về vụ cá chết tại Hà Nội, Sài Gòn và nhiều thành phố khác trong ngày 1 tháng 5 vừa qua cho thấy đã đến lúc người cộng sản không còn nại đến bất cứ lý do nào, kể cả bí mật quốc gia để che đậy tội ác nữa. Nhiều người Việt Nam đã bắt đầu thức tỉnh khỏi cơn mê ngủ của sự vô cảm. Dĩ nhiên, số người tham gia các cuộc biểu tình chưa đủ đông để làm nên “sức mạnh quần chúng” như thế giới đã chứng kiến tại Phi Luật Tân hồi năm 1986 hoặc gần đây qua Mùa Xuân Á Rập ở Trung Đông. Nhưng ít ra, bên cạnh hiện tượng cá chết, phải nói đến hiện tượng người Việt Nam bắt đầu ra khỏi cơn mê của sự vô cảm.

Trong nhiều biểu ngữ được trương lên trong các cuộc biểu tình, tôi đặc biệt chú ý đến câu “Chúng tôi muốn sống” với ngay cả phụ đề bằng tiếng Anh “We want to live”. Câu biểu ngữ không chỉ gợi lại cuốn phim có cùng tựa đề làm sống lại cuộc di cư trốn chạy cộng sản của người dân Miền Bắc hồi năm 1954. Nó nói lên những đòi hỏi thâm sâu của người dân Việt Nam hiện nay.

Qua các cuộc biểu tình, người Việt Nam hiện nay không chỉ yêu cầu truy tố tội ác của Công ty Formosa, nghi phạm chính của hiện tượng cá chết tại Miền Trung. Những người biểu tình cũng không chỉ đòi hỏi phải “Trả lại Việt Nam Biển Trong Xanh, ngừng xả thải ra biển”. Họ cũng không chỉ nói lên quyết tâm “Tôi yêu môi trường biển và tôm cá” hoặc thẳng thừng lên án “Bỏ mặc môi trường bị đầu độc là rước kẻ cướp vào nhà”...Còn hơn cả cá, tôm và ngay cả một môi trường sạch, người Việt Nam hiện nay bày tỏ quyết tâm “muốn sống” như những con người có tự do, có quyền biết sự thật, có quyền được bày tỏ ý kiến của mình một cách ôn hòa, muốn được góp phần xây dựng một xã hội nhân bản, công bằng, liên đới. Tựu trung, một đất nước Việt Nam được xây dựng trên những giá trị nhân bản, tinh thần và đạo đức, chớ không chỉ trên sắt, trên sự vô đạo: đó là điều mà người Việt Nam muốn hét lớn vào tai của những người cộng sản khi tham gia các cuộc biểu tình.

Đó cũng là ước mơ tôi thường có mỗi khi ngồi câu cá và thiền niệm bên cạnh một bờ biển hay ao hồ của quê hương mới Úc Đại Lợi này. Đất nước này chưa phải là một nền kinh tế hàng đầu của thế giới như Trung Cộng. Nhưng trong đất nước này, đi đâu tôi cũng được hít thở không khí trong lành, uống được nguồn nước sạch, được sống như một người tự do và nhứt là hầu như mỗi ngày đều có cá tươi để ăn. Quan trọng hơn đối với tôi, đất nước này không chỉ bảo đảm cho tôi một cuộc sống ấm no, an bình  mà còn luôn nhắc nhở tôi phải yêu mến thiên nhiên, bảo vệ môi trường sống. Nói tóm lại, quê hương mới này không ngừng mời gọi tôi hãy sống như một con người có trách nhiệm đối với bản thân và với xã hội.