Tỉnh thức trước con bò vàng

 

Chu Văn

Nước Mỹ có quá nhiều chuyện mà tôi không thể nào hiểu được. Nói theo ngôn ngữ của nhà báo Đinh Quang Anh Thái ở Mỹ: hiểu được chết liền! Như chuyện phòng chống đại dịch Covid-19: Mỹ hiện đang thừa mứa thuốc chủng ngừa, vậy mà hiện nay trung bình mỗi ngày vẫn có 23.000 người bị lây nhiễm, 13.200 người phải vào bệnh viện để chữa trị và theo cơ quan phòng bệnh quốc gia CDC, 99 phần trăm những người qua đời đều là những người không chịu chích ngừa, vì tin theo các thuyết âm mưu...(1). Hiểu được chết liền!

Nhưng chuyện mà tôi tuyệt đối không thể hiểu được đó là sự ủng hộ mà rất đông người Mỹ vẫn tiếp tục dành cho cựu Tổng thống Donald Trump. Trong 4 năm cầm quyền, ông đã nói dối hơn 30 ngàn lần và nay vẫn ra rả tung ra lời Nói Dối Lớn (Big Lie) rằng chiếc ghế tổng thống của ông đã bị đánh cắp trong một cuộc bầu cử gian lận. Rất đông người Mỹ vẫn tiếp tục tin những lời dối trá của ông. Một lần nữa: “hiểu được chết liền”!

Là một tín hữu Kitô, tôi tin và chấp nhận nhiều tín điều mà trí khôn của tôi không thể nào hiểu được. Tôi mà hiểu được các “mầu nhiệm” trong đạo “chết liền”! Có lẽ niềm tin mà rất nhiều người đã và đang đặt nơi ông Trump cũng chẳng khác nào niềm tin tôn giáo của tôi. Bất kể ông có nói dối như “Vẹm”, bất kể ông có dốt nát và ngu xuẩn đến đâu, bất kể tư cách của ông có đốn mạt cỡ nào...người ta vẫn cứ đặt niềm tin nơi ông và ngay cả sẵn sàng “tử đạo” vì ông. Mới đây một loạt cuốn sách viết về những ngày tháng cuối cùng của ông Trump trong Tòa bạch ốc đã cho thấy rõ điều đó. Một trong những cuốn sách được chú ý nhiều nhứt có lẽ là cuốn “Frankly, we did win this election: The inside story of how Trump lost” (Thành thật mà nói, chúng tôi đã thắng cuộc bầu cử này: chuyện nội bộ cho thấy tại sao Trump đã thất cử) do ký giả Michael Bender của báo Wall Street Journal biên soạn. Cuốn sách đã ghi lại những cuộc phỏng vấn của ký giả Bender với những “tín đồ” cuồng nhiệt nhứt của ông Trump. Một trong những người đó là ông Randal Thom, thành viên của một nhóm có tên là “Front Row Joes”. Cũng như các thành phần khác của nhóm, Thom không bỏ sót bất cứ một cuộc tập trung và vận động nào của “giáo chủ” Trump. Biết mình bị nhiễm Covid-19, nhưng Thom không chịu thử nghiệm hay vào bệnh viện để chữa trị. Thom giải thích với ký giả Bender rằng làm như thế là gia tăng con số người bị nhiễm hay chết vì Covid và như vậy gây phương hại cho uy tín và sự nghiệp chính trị của ông Trump. Thom sẵn sàng hy sinh mạng sống vì “giáo chủ” Trump (4).

Thom là một điển hình của rất nhiều “tín đồ” của ông Trump. Nhưng có lẽ thái độ của đa số tín hữu Tin Lành và ngay cả Công giáo ở Mỹ, kể cả các nhà lãnh đạo Công giáo Mỹ, giúp tôi hiểu được phần nào sự sùng bái của rất nhiều tín hữu Kitô đối với ông Trump: với họ, ông là người được Thiên Chúa tuyển chọn (The Chosen One), ông là người được Thiên Chúa sai đến để “sửa sai” và chỉ một mình ông mới có thể sửa sai như ông đã từng tuyên bố khi được Đảng Cộng Hòa chính thức đề cử làm ứng viên tổng thống hồi năm 2016 “Chỉ một mình tôi mới có thể sửa sai” (I alone can fix it) (2). Vì được Thiên Chúa tuyển chọn và sai đến để sửa sai cho nên ông “được phép” làm bất cứ điều gì ông muốn, kể cả dối trá và ngay cả làm điều ác như “đứng giữa đại lộ số 5 ở New York” để bắn người khác mà chẳng hề hấn gì.

Là người có niềm tin tôn giáo, tôi thường nhìn vào lịch sử thế giới dưới nhãn quan tôn giáo. Có một dạo tôi rất tâm đắc với câu nói được gán cho văn hào Nga Fyodor Dostoevsky (1821-1881) trong tác phẩm “Anh em nhà Karamazov”: “Nếu không có Thiên Chúa, mọi sự đều được phép làm”. Thật ra, trong một cuộc đối thoại, một nhân vật trong quyển tiểu thuyết này đã chỉ nêu lên câu hỏi: “Nhưng điều gì sẽ xảy ra cho con người...Nếu không có Thiên Chúa và cuộc sống bất tử, thì phải chăng mọi sự đều được phép làm, con người có thể làm bất cứ điều gì họ muốn?”(5)

Chủ nghĩa cộng sản là một minh chứng hùng hồn cho câu nói này. Câu nói kinh điển của Karl Marx: “Tôn giáo là thuốc phiện ru ngủ quần chúng” đã được Lenine, Staline và các môn đệ của họ, đặc biệt tại Trung Cộng, Việt Nam, Bắc Hàn...biến thành một tín điều được hung hãn tuyên xưng bằng chủ trương bách hại và sát hại các tín đồ của các tôn giáo cũng như thực hiện bất cứ hành động tội ác nào. Cuốn “Hắc thư của chủ nghĩa cộng sản” (Le livre noir du communisme) do tác giả Stephane Courtois và nhiều tác giả đồng biên soạn và được xuất bản hồi năm 1997 đã lột trần những tội ác khủng khiếp của một chủ nghĩa công khai tuyên xưng là một chủ nghĩa vô thần. Hồ Chí Minh đã công khai tuyên xưng niềm “vô thần” của ông trong di chúc của ông. Trong di chúc được công bố năm 1969, ông viết: “Tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lenin...” Chết với ông là “đi gặp” “các thánh” của chủ nghĩa cộng sản, chớ không phải đi chầu Diêm Vương hay ra trước tòa Chúa để tính sổ như dân gian vẫn tin tưởng.

Không có Thiên Chúa hay đúng hơn không tin có Thiên Chúa, nhiều người có thể tự cho phép mình làm bất cứ điều gì mình muốn. Lịch sử đã chứng minh điều đó. Và đã có một thời tôi tin như thế. Nhưng ngày nay, khi nhìn lại lịch sử, nhứt là lịch sử của Kitô giáo, tôi lại cảm thấy bối rối khi nhận ra rằng “Ngay cả có Thiên Chúa, mọi sự cũng đều được phép làm”. Kể từ khi Hoàng đế Constantino (306-337) biến Kitô giáo thành quốc giáo trong Đế quốc La Mã, lịch sử của tôn giáo này đã được viết bằng vô số tội ác. Không khác gì các tổ chức khủng bố Hồi giáo hiện nay, Kitô giáo cũng đã từng nhân danh Thiên Chúa để bách hại, tiêu diệt các tôn giáo khác và các nền văn hóa khác. Từ các cuộc thập tự viễn chinh đến Tòa Điều Tra, rồi các cuộc huynh đệ tương tàn giữa các Giáo hội đến các cuộc chinh phục chiếm đất, sát hại người vô tội và tiêu diệt văn hóa của các dân tộc bản địa...tất cả những tội ác này đều được thực hiện “nhân danh Thiên Chúa”. Có người đã nói đến cuộc song hành của Thập giá và Lưỡi gươm! Đây là tội ác của Giáo hội mà để đánh dấu 2000 năm lịch sử, Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã lên tiếng xin lỗi và xin tha thứ (3).

Đã có những chế độ nhân danh chủ nghĩa vô thần để phạm tội ác và cũng có những tôn giáo có tổ chức nhân danh Thiên Chúa để làm điều gian ác và phi nghĩa. Thật ra, Thiên Chúa mà con người chối bỏ hay nhân danh để làm điều ác thường chỉ là một sáng tạo của con người. Trong những trang đầu tiên, Kinh Thánh của Do Thái và Kitô giáo viết rằng: “Thiên Chúa đã tạo dựng con người”, nhưng lịch sử nhân loại dường như lại viết ngược lại thành: “Và con người đã tạo dựng Thiên Chúa”. Kinh Thánh cũng viết rằng: “Thiên Chúa tạo con người theo hình ảnh của Ngài” nhưng thực tế, nhân loại lại tạo Thiên Chúa theo hình ảnh của họ. Con người phát minh ra một Thiên Chúa như một hung thần hay một ảo ảnh để chối bỏ. Con người tạo Thiên Chúa theo “hình ảnh” của mình, nghĩa là phù hợp với những đam mê và ngay cả những bản năng thấp hèn của chính mình.

Có lẽ đây là cơn cám dỗ triền miên của người có niềm tin tôn giáo. Kinh Thánh thuật lại rằng khi ông Môi Sen, người đã lãnh đạo dân Do Thái thoát khỏi ách nô lệ bên Ai Cập, đang ở trên núi để chuẩn bị ký giao ước với Thiên Chúa, thì bên dưới dân chúng đã gom góp tất cả vàng vòng lại để đúc thành một con bò và thờ lạy nó như vị thần đã giải phóng họ ra khỏi Ai Cập (Sách Xuất Hành 32,1-6). Những con bò vàng như thế rất thường xuyên xuất hiện trong các tôn giáo có tổ chức. Một tên lưu manh, dối trá không biết ngượng miệng, dửng dưng trước nỗi khổ đau của người đồng loại...lại được sùng bái như một người được Thiên Chúa “tuyển chọn” và sai đến để chấn chỉnh và sửa sai mọi sự. Nói như ký giả Ký Gà trên tờ Thời Báo cách đây không lâu, một Thiên Chúa như thế hẳn phải “xỉn” mất rồi! Còn không thì có lẽ một Thiên Chúa như thế chỉ là một thứ bò vàng được chính còn người đúc ra mà thôi!

Chúa Giêsu đã không ngừng kêu gọi các môn đệ của Ngài “hãy tỉnh thức”. Trong thế giới ngày nay, có lẽ không gì khẩn thiết hơn là “hãy tỉnh thức” trước những con bò vàng của thời đại.

Cuộc biểu tình quy mô mới đây của người dân Cuba đã được thế giới quan tâm theo dõi. Đây là lần đầu tiên từ 60 năm nay, người dân trong một chế độ cộng sản xuống đường biểu tình. Họ biểu tình vì chính sách chống đại dịch Covid 19 tồi tệ của chính quyền. Họ biểu tình vì tình trạng đói khổ triền miên trong nước. Nhưng tựu trung, tức nước vỡ bờ, họ không còn chịu đựng nổi sự dối trá của chế độ cộng sản.

Theo dõi những cuộc biểu tình của người dân Cuba, tôi không thể không nhớ lại câu nói của ông Hồ Chí Minh được cựu chủ tịch Nguyễn Minh Triết lập lại trong chuyến viếng thăm Cuba dạo tháng Chín năm 2009: “Cuba thức thì Việt Nam ngủ”. Cuba đã thức, không biết chừng nào người dân Việt Nam mới thức sau giấc ngủ dài trong bóng tối của dối trá mà chế độ cộng sản đã phủ trùm lên đất nước.

Dù sao, tôi vẫn có thể hiểu và thông cảm được tại sao người dân Việt Nam, vốn đang sống trong khủng bố triền miên, không dám thức dậy khỏi giấc ngủ trong dối trá. Nhưng nhìn vào một đất nước văn minh, tân tiến nhứt thế giới là Hoa Kỳ, thấy rất đông dân chúng, trong đó có vô số người Việt Nam, đang tự ru ngủ bằng những lời dối trá của một tên lưu manh bậc thày thiên hạ, tôi mà “hiểu được chết liền”!

 

 

 

 Chú thích:

1.Ngô Nhân Dụng, Các “thuyết âm mưu” nguy hiểm  https://thongluan-rdp.org/di-n-dan/item/22081-cac-thuy-t-am-muu-nguy-hi-m

2. https://www.theatlantic.com/politics/archive/2016/07/trump-rnc-speech-alone-fix-it/492557/

3. Pope asks for forgiveness for Errors of the Church over 2000 years https://www.nytimes.com/2000/03/13/world/pope-asks-forgiveness-for-errors-of-the-church-over-2000-years.html  

4.https://www.news.com.au/world/north-america/us-politics/saddest-thing-ive-ever-seen-what-the-latest-tellall-book-reveals-about-donald-trump/news-story/d92299ff720e54e3060619115557725e

5. If there is a God, then anything is permitted https://www.abc.net.au/religion/if-there-is-a-god-then-anything-is-permitted/10100616

 

 

 

Hành trình về tự do

 

Chu Văn

Còn nhiều người thân và bạn bè ở Việt Nam cho nên tôi thường xuyên theo dõi tình hình đại dịch Covid-19 trong nước. Cách đối phó với đại dịch của nhà nước cộng sản Việt Nam ngày càng làm lộ ra bộ mặt độc ác giả nhân giả nghĩa của người cộng sản cho nên tôi chả tin tưởng bất cứ chính sách nào của họ. Là “con nhà có đạo”, tôi thường đặt niềm tin nơi các nhà lãnh đạo của Giáo hội công giáo hơn. Nhưng mới đây, tôi cảm thấy thất vọng về những lời kêu gọi của các vị này.

Theo một bản tin tôi đọc được trên “Thông tấn xã công giáo VietCatholic”, Hội đồng giám mục Việt Nam đã cho công bố một “lá thư kêu gọi tinh thần liên đới và tương thân để phòng chống đại dịch”(1). Kèm với lời kêu gọi liên đới và tương thân, lá thư  của Hội đồng giám mục Việt Nam trích dẫn “quyết định thành lập Quỹ Vaccine và kêu gọi mọi thành phần xã hội tham gia đóng góp” được thủ tướng chính phủ cho công bố ngày 26 tháng Năm vừa qua. Thư của Hội đồng giám mục Việt Nam đánh giá lời kêu gọi của thủ tướng “là một chủ trương hợp tình hợp lý và đúng lúc, rất xứng đáng để mọi người hưởng ứng, vận động và ủng hộ với hết khả năng”.

Để “nêu gương tốt” cho giáo dân, Hội đồng giám mục Việt Nam đã ủng hộ “quỹ Vaccine” của chính phủ 3 tỷ đồng và dĩ nhiên sau đó đã được thủ tướng chính phủ biểu dương “công đức” bằng một bằng khen và một bức hình chụp chung với thủ tướng!  Không biết Hội đồng giám mục Việt Nam có biết rằng cái “quỹ Vaccine” đó chẳng bao giờ được sử dụng để mua một mũi vaccine nào không? Bởi lẽ các “quan chức cao cấp của chính quyền thừa nhận trên báo rằng tiền góp vào “quỹ vaccine” là “tiền nhàn rỗi”, được gởi vào ngân hàng thương mại để lấy lời”(3). Và “tiền lời” ấy đi vào túi ai thì chẳng lẽ các nhà lãnh đạo công giáo ở Việt Nam không biết!

Dối trá, giả nhân giả nghĩa, độc ác, tham ô, bóc lột người dân đến tận xương tủy...nay lại được các nhà lãnh đạo công giáo “xức dầu”, biện minh...hẳn chế độ cộng sản phải nở mày nở mặt và có đủ lý do để tiếp tục đàn áp và hút máu người dân, nhứt là trong thời đại dịch này.

Chuyện các nhà lãnh đạo công giáo ở Việt Nam công khai bày tỏ sự ủng hộ dành cho chế độ cộng sản không phải là hiếm. Tôi vẫn còn nhớ cách đây 6 năm, một vị giám mục của một giáo phận được xem là có số dân công giáo đông nhứt tại Việt Nam, đã viết thư kêu gọi giáo dân “tích cực”  tham gia bầu cử. Được biết trước khi về nước để được bổ nhiệm làm giám mục, dĩ nhiên với sự chuẩn thuận và “chúc lành”  của nhà nước, vị giám mục này đã sống và làm việc hơn nửa đời người ở hải ngoại. Không biết có phải để “trả ơn” cho nhà nước không, chỉ 3 ngày sau khi “đăng quang” giám mục, ông đã viết thư “mời gọi anh chị em tích cực tham gia cuộc bầu cử, xem xét chọn lựa những đại biểu có phẩm chất đạo đức, trình độ, năng lực phục vụ lợi ích nhân dân. Tôi hy vọng với ý thức về quyền lợi và nghĩa vụ công dân, anh chị em sẽ hoàn thành tốt việc bầu cử này”(2). Trong một đất nước có tự do dân chủ, quả tình chẳng có lời kêu gọi nào phù hợp với giáo huấn của Giáo hội Công giáo hơn. Nhưng trong một chế độ cộng sản như Việt Nam, nơi mà bầu cử diễn ra chẳng khác nào một trò hề, vị giám mục này hẳn phải mù lòa, điếc lác thì may ra mới không thấy rằng chẳng hề có bầu cử tự do. Mà đã không có bầu cử tự do thì tốt hơn nên thinh lặng hơn là kêu gọi “tích cực” tham gia bầu cử và như vậy góp phần biện minh cũng như dung dưỡng chế độ độc tài.

Tôi đã sống trong chế độ cộng sản hơn 5 năm. Tôi hiểu và thông cảm với các nhà lãnh đạo công giáo của tôi, vì họ phải chịu rất nhiều áp lực của chế độ. Có vị phải lâm cảnh tù đày. Nhưng cũng có rất nhiều vị vì muốn được yên thân hay vì “lợi ích” cá nhân và sự sống còn của Giáo hội, đành phải chấp nhận thỏa hiệp. Và thật đáng buồn khi sự thỏa hiệp có thể dẫn đến vong thân và khiến đánh mất ý nghĩa của vai trò “tiên tri” của các nhà lãnh đạo công giáo.

Trong Kinh Thánh Cựu Ước, “tiên tri” là người đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo tồn căn tính tôn giáo của Do Thái Giáo. “Tiên tri” (prophète, prophet) theo đúng nghĩa không phải là người biết và loan báo “quá khứ vị lai” mà là người nói thay cho Thiên Chúa; họ thay mặt Thiên Chúa để lên tiếng cảnh cáo về tội ác và kêu gọi con người quay về đường ngay nẻo chính. Một trong những đối tượng chính của các tiên tri là giới lãnh đạo, cụ thể các vua chúa và triều đình. Thường bị các tiên tri chân chính quở trách cho nên nhiều ông vua cho lập riêng cho mình một đội ngũ những tiên tri chỉ biết nịnh hót và biện minh cho những sai trái của họ. Bù lại các “tiên tri” này được hưởng nhiều cặn bã của danh lợi. Người ta gọi họ là những “tiên tri cung đình”. Đây là hiện tượng mà một vị tiên tri chân chính tên là Isaia đã gọi là thời “chó câm”  (Isaia 56, 10).

Tôi quan tâm đến đại dịch ở Việt Nam hiện nay bởi vì tôi còn nhiều người thân và bạn bè trong nước cũng như tôi đã từng lo cho số phận của rất nhiều người thân và bạn bè ở Mỹ. Nay bên cạnh đại dịch tôi lại canh cánh lo sợ cho cuộc sống của người thân và bạn bè của tôi ở Mỹ vì một thứ đại dịch khác mà tôi cho là còn nguy hiểm gấp trăm ngàn lần đại dịch Covid-19. Đó là đại dịch “bạo động bằng súng đạn”. Đại dịch Covid-19 có thể phòng chống bằng nhiều cách. Nhưng đại dịch “bạo động bằng súng đạn” thì vô phương cứu chữa. Đâu đâu và bất cứ lúc nào, mình cũng có thể bị bắn chết bởi một người không quen biết và mà không cần lý do. Phải có giây thần kinh bằng sắt thép thì may ra mới không biết lo lắng và sợ hãi trong một tình trạng như thế.

Mới đây, trên đài CNN, tôi đọc được tin có ít nhứt 233 người bị bắn chết và 618 người bị thương trong 500 vụ bạo động bằng súng đạn trong những ngày mừng lễ độc lập 4 tháng Bảy vừa qua. Bản tin cho biết con số bạo động và nạn nhân đã giảm 26 phần trăm so với cùng thời kỳ hồi năm trước. Thật vậy trong dịp lễ độc lập hồi năm ngoái đã có 314 người bị thiệt mạng và 751 người bị thương vì súng đạn(4). Có nơi nào trên thế giới, người dân được “tự do” bắn giết như thế không? Có nơi nào trên thế giới, “bạo động bằng súng đạn” lại được mặc nhiên chấp nhận và ngay cả  cổ võ như ở Mỹ không? Với tôi, bạo động bằng súng đạn là một tộc ác và cổ võ hay thinh lặng đồng lõa cũng phải được xem là một tội ác.

Tôi đã thất vọng về việc các nhà lãnh đạo công giáo ở Việt Nam đã góp phần biện minh và dung dưỡng cho chế độ độc tài. Tôi lại càng thất vọng hơn về sự thinh lặng của Hội đồng giám mục Hoa Kỳ trước nạn bạo động bằng súng đạn tại nước này.

Gần đây, dư luận xôn xao về việc Hội đồng giám mục Hoa Kỳ soạn thảo một văn kiện về việc “Rước Lễ”. Dù cho các nhà lãnh đạo công giáo Mỹ có lên tiếng thanh minh cách mấy, ai cũng thấy rõ như ban ngày là với văn kiện này các vị nhắm tới Tổng thống Joe Biden và các chính trị gia công giáo trong Đảng Dân Chủ là những người ủng hộ quyền chọn lựa của người phụ nữ, tức quyền được chọn lựa giữ hay hủy bỏ bào thai trong những hoàn cảnh mà chỉ có lương tâm của một người mẹ mới hiểu được.

Tòa thánh Vatican đã thấy rõ “ý đồ” của các giám mục Mỹ trong việc soạn thảo văn kiện về việc “Rước Lễ” cho nên đã khuyến cáo các vị không nên biến việc “Rước Lễ” thành một vũ khí để tấn công các chính trị gia của một đảng phái và ủng hộ một đảng phái khác.

Phá thai có thể là một tệ nạn lớn nhưng không phải là tệ nạn duy nhứt trong xã hội Mỹ. Bên cạnh đó còn có những vấn đề nhức nhối hơn như bạo động bằng súng đạn, kỳ thị chủng tộc, án tử hình...và nhứt là dối trá dẫn đến chia rẽ, hận thù, bạo động trong xã hội. Sao lại chỉ lên tiếng trước tệ nạn phá thai và thinh lặng trước vô số những tội ác khác?

Là một tín hữu công giáo, tôi nhìn nhận và tôn trọng sự thánh thiêng của sự sống con người từ lúc còn trong lòng mẹ cho đến lúc chết tự nhiên. Nhưng là một tín hữu công giáo, tôi xem sự cảm thông như được Chúa Giêsu dạy và thực thi trong suốt cuộc sống của Ngài là cốt lõi của Kitô giáo. Ngoại trừ thành phần lãnh đạo của Do Thái giáo là nhóm “Biệt Phái” giả nhân giả nghĩa, Chúa Giêsu không loại trừ bất cứ một người nào. Ngài kết thân với những người bị xem là “ tội lỗi”, những người bị xã hội đẩy ra bên lề.

“Rước Lễ” là cao điểm của Thánh Lễ trong Giáo hội Công giáo. Nếu Thánh Lễ là một bữa tiệc, thì đương nhiên “Rước Lễ” là tham dự vào bữa tiệc trong đó bất luận là tội nhân hay thánh nhân, mọi người đều ngồi trên cùng một bàn ăn với nhau. Và như chính Chúa Giêsu đã từng ngồi đồng bàn với những người bị khai trừ ra khỏi xã hội, mối giây liên kết mọi người với nhau chính là sự cảm thông.

Biến việc “Rước Lễ” thành một võ khí để loại trừ và tẩy chay một ai đó phải chăng không là đi ngược lại chính cốt lõi của đạo là sự cảm thông?

Sống đạo là một cuộc hành trình về tự do và người tín hữu chỉ thực sự tự do và cảm nhận được thế nào là tự do khi họ biết sống cảm thông.

 

Chú thích

1. Thư kêu gọi của Chủ tịch Hội đồng giám mục Việt Nam https://vietcatholic.net/News/Html/269141.htm

2. https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/viet-nam-chong-dich-covid-19-tham-lam-va-doc-ac/

3. Giám mục Đinh Đức Đạo và thư kêu gọi tham gia bầu cử http://www.molang0205.com/2016/05/giam-muc-inh-uc-ao-va-thu-keu-goi-tham.html

4. https://edition.cnn.com/2021/07/05/us/us-shootings-july-fourth-weekend/index.html