Cho nhau niềm cảm hứng

Chu Thập

30.09.16

 Không biết có phải  “kính lão” thì đương nhiên “đắc thọ” không, nhưng với tôi người già là cả một kho tàng vô giá cho xã hội. Nói đến người già là nói đến kinh nghiệm, sự khôn ngoan và cảm thông. Tôi luôn có cái nhìn như thế đối với những người lớn tuổi hơn mình.

Trong khu xóm của tôi hiện đang có những cụ già thật đáng kính nể. Đặc biệt là cặp vợ chồng già láng giềng của tôi. Đã quá 85,  ông vẫn còn lái xe, bà vẫn còn làm đủ mọi việc nội trợ. Không những không cần  bộ xã hội gởi người đến chăm sóc, hai ông bà hầu như ngày nào cũng tìm ra việc gì đó để làm: không nhổ từng cọng cỏ dại thì cũng quét dọn, chăm sóc vườn hoa,  lau nhà. Mang lại cho tôi nhiều cảm hứng hơn cả là nụ cười hớm hỉnh, những câu bông đùa của cụ ông.

Nhưng có một cụ ông khác mà tôi phải tôn lên bậc thày của mình. Hầu như ngày nào tôi cũng gặp cụ trong giờ chạy bộ mỗi buổi sáng. Gần 90 tuổi, cụ vẫn có những bước đi nhanh nhẹn. Có lần cụ kể cho tôi nghe về một thời oanh liệt của cụ khi mỗi năm cụ đều đoạt giải vô địch trong cuộc chạy việt dã ở cấp địa phương. Cụ bà đã mất cách đây 6 năm. Con cái cháu chắt đều đã yên bề gia thất. Cụ sống một mình và tự lo cho mình trong mọi sinh hoạt. Cụ còn cho biết mỗi tuần vẫn bỏ ra ba ngày để dạy vũ. Lúc nào gặp cụ tôi cũng chỉ biết thốt lên: “Cám ơn cụ đã mang lại cho tôi niềm cảm hứng!”

Thật vậy, những cụ già như cặp vợ chồng già hàng xóm của tôi hay như cụ ông tôi gặp mỗi ngày trong giờ chạy bộ đều mang lại cho tôi niềm cảm hứng để phấn đấu, để cố gắng vượt qua những khó khăn, để vận động cơ thể, để sống khỏe và dĩ nhiên để yêu đời. Niềm cảm hứng mà các cụ già mang lại cho tôi lại được củng cố bởi một trang về sức khỏe được đăng trên tạp chí Time số ra ngày gần đây. Theo bài báo, có nhiều lý do để tập thể dục: thể dục không những giúp cho thân thể được khỏe mạnh dẻo dai, mà còn làm cho thần kinh bớt căng thẳng, thể dục làm  giảm nguy cơ của nhiều chứng ung thư, thể dục gia tăng trí nhớ, thể dục có thể giúp kiềm chế được những cơn thèm ăn, thể dục mang lại năng lực cũng như có thể giúp ngăn ngừa được sự trầm cảm (Time 29/8/2016).

Trên đây là những lợi ích của thể dục mà các cụ già còn tràn đầy năng lực luôn gợi lên cho tôi. Nhưng đã bảo tuổi già là một kho tàng vô giá cho xã hội thì tôi cũng nghĩ rằng bất cứ một cụ già nào, nhứt là những cụ không còn khả năng hoạt động hoặc ngay cả nằm bất động trong các nhà dưỡng lão, cũng đều có thể là một niềm cảm hứng cho tôi. Các cụ chẳng ngầm nhắc bảo tôi: hiện tại của tôi là ngày mai của bạn!

Thật ra, ở tuổi nào, trong tình trạng nào, ai cũng đều có thể mang lại một niềm cảm hứng cho người khác. Có ai nghèo nàn đến độ không có gì để trao tặng cho người khác đâu. Tôi không thể không nghĩ đến tài tử Quentin Kenihan của Úc Đại Lợi. Tất cả những ai đã xem cuốn phim “Mad Max: Fury Road” (2015) do đạo diễn George Miller nổi tiếng của Úc thực hiện đều phải chú ý đến nhân vật dị tướng ngồi trên xe lăn tên là Corpus Colossus. Người thủ vai nhân vật này chính là tài tử Quentin Kenihan. Mắc chứng hoại xương từ trong lòng mẹ, vừa mới chào đời Kenihan đã gẫy đến 8 cái xương một lúc, kể cả hai tay và hai chân. Theo lời các bác sĩ, ông không thể sống quá một ngày. Vậy mà nay Kenihan đã được 41 tuổi, mặc dù đã từ từ gẫy không biết bao nhiêu xương. Một cú cựa mình trên giường cũng đủ lấy đi của anh một phần xương.

Trong một cuộc phỏng vấn dành cho chương trình Current Affair của Đài số 9 tối 23 tháng 9 vừa qua, tài tử khuyết tật này đã kể lại tuổi thơ bất hạnh của mình. Anh cho biết đã từng bị cha mẹ bỏ rơi trong bệnh viện và cũng có lúc toan tự kết liễu cuộc sống. Nhưng trong lúc đen tối như thế, anh đã nhận được một cú điện thoại của tài tử gạo cội Russell Crowe, người đã đoạt giải Oscar với vai chính trong  cuốn phim “Gladiator” (võ sĩ giác đấu). Trên điện thoại, tài tử Crowe đã khuyên Kenihan: “Hoặc là sống hoặc là chết. Và nếu bạn chết hãy chết một cách xứng đáng và hãy câm miệng lại. Đừng nghĩ đến bản thân nữa mà hãy tạo niềm cảm hứng cho người khác”. Kenihan cho biết: kể từ đó anh đã cố gắng sống và lúc nào cũng muốn mang lại niềm cảm hứng cho người khác.

Những con người đã “vượt qua số phận” như tài tử Kanihan và mang lại niềm cảm hứng cho người khác, có lẽ thế giới không bao giờ thiếu. Nhưng họ không phải là số nhiều và không chỉ có những con người như thế mới có thể mang lại niềm cảm hứng cho người khác.

Tôi vẫn cố gắng nhìn đời với đôi mắt lạc quan. Nhưng để tránh “lạc quan tếu”, tôi không cho phép mình tự ru ngủ để nhắm mắt làm ngơ trước thực tế của những bức tranh ảm đạm của thế giới quanh tôi. Ngày nay thế giới thường được mô tả như một ngôi làng. Trong một bản phúc trình, để cho dễ hiểu, Liên Hiệp Quốc đã thu gọn thế giới thành một ngôi làng với đúng 100 người được phân phối đi khắp năm châu bốn bể như sau: 57 người Á Châu, 21 người Âu Châu, 14 người Bắc Mỹ, 8 người Phi Châu, 4 người Châu Mỹ La Tinh. Tiếp tục nhận diện cư dân trong làng theo phái tính, bản phúc trình cho thấy có đến 52 phụ nữ và 48 đàn ông. Còn nếu chia theo màu da thì trong làng chỉ có 30 người da trắng. Số người da màu lên đến 70. Còn nếu phân chia theo định hướng tính dục, thì bản phúc trình đếm được 91 người dị tính dục và 9 người đồng tính.

Nhưng điều đáng chú ý nhứt trong ngôi làng 100 người này là chỉ có một người tốt nghiệp đại học. Còn nói về tài sản thì có đến 64 tài sản của làng lại nằm trong tay của chỉ 6 người và 6 người này lại toàn là dân  Mỹ. Nhưng về tiện nghi vật chất thì có đến 80 người trong ngôi làng này không có điện, nước sạch và nhà vệ sinh. Riêng về giáo dục thì có 70 người trong ngôi làng này không biết đọc biết viết và 50 người vẫn còn suy dinh dưỡng.

Thế giới như được Liên Hiệp Quốc thu gọn lại kích thước vẫn còn là ngôi làng nghèo khổ. Nếu phải làm một vòng từ đầu trên xuống xóm dưới, từ đầu ngõ vào bên trong, tôi sẽ phải chứng kiến tận mắt không biết bao nhiêu nỗi khổ đau của rất nhiều cư dân. Chỉ cần nhìn vào một góc nhỏ như Việt Nam chẳng hạn, nơi người chết trong bệnh viện vẫn còn bị bó chiếu để mang về quê tống táng, nơi học sinh vẫn còn phải ngày ngày hai lượt lội qua sông để đến trường, nơi còn biết bao nhiêu người vẫn còn chưa có đủ mỗi ngày một Mỹ kim để sống, nơi mà tự do ngôn luận vẫn còn là một điều xa xí  và bất cứ ai cũng có thể vào tù vì bày tỏ ý kiến riêng tư của mình...Còn nếu đi xa một chút sang A Phú Hãn hay Trung Đông, có lẽ ngày nào tôi cũng chỉ thấy toàn là màu đỏ của máu và nghe toàn là tiếng nổ của bom đạn.

Những cảnh tượng như thế, dù có phải nghe thấy mỗi ngày trên màn ảnh truyền hình, cũng vẫn làm cho tôi rùng mình. Đó là những góc tăm tối trong ngôi làng toàn cầu. Tôi đau buồn khi nhìn thấy những cảnh tượng ấy. Nhưng từ những cảnh tượng ấy tôi vẫn thấy dấy lên trong tôi niềm lạc quan. Lạc quan là bởi sự đau khổ của người đồng loại đã và đang khơi dậy những tình cảm tốt đẹp nhứt nơi rất nhiều người. Hình ảnh của cậu bé Syria tên là Alan Kurdi, 3 tuổi, chết đuối và trôi dạt vào một bờ biển của Thổ Nhĩ Kỳ cách đây một năm vẫn mãi mãi là một trong những hình ảnh sống động nhứt có sức khơi dậy sự đau xót, niềm cảm thông và tình liên đới của không biết bao nhiêu người trên khắp thế giới. Cũng vậy, hình ảnh của một cậu bé Syria khác tên là Omran Daqneesh, 5 tuổi, mình mẩy máu me ngồi bất động trên một chiếc xe cứu thương vẫn tiếp tục là một cơn địa chấn có sức lay động và khơi dậy những tình cảm tốt đẹp nhứt trong lòng người. Tôi thực sự không hiểu được tại sao những hình ảnh như thế đã không mảy may tạo được bất cứ một sự xúc động nào nơi nhà độc tài Bashar al Assad của Syria và tổng thống Nga Vladimir Putin. Hẳn phải khô cạn hẳn tình người họ mới có thể nhẫn tâm ra lệnh dội bom để sát hại vô tội vạ thường dân trong đó có nhiều trẻ em tại Aleppo, miền Bắc Syria.  Dửng dưng, xơ cứng trước nỗi khổ đau của đồng loại, chỉ có thú vật mới có thể lạnh lùng và vô cảm như thế mà thôi. Chính ông tổ của chủ nghĩa Marxit đã từng nói như thế.

Nghĩ đến niềm cảm hứng mà cảnh tượng khổ đau của người đồng loại có thể gợi lên, tôi không thể không liên tưởng đến lá thư mà mới đây một cậu bé người Mỹ 6 tuổi tên là Alex đã viết cho Tổng thống Barack Obama. Trong lá thư, em đã hỏi tổng thống Mỹ có còn nhớ đến Omran Daqneesh, cậu bé Syria bị thương tích ngồi trong chiếc xe cứu thương không. Với nét chữ nguệch ngoạc và lời lẽ đơn sơ và chân thành nhứt, tác giả lá thư đã xin Tổng thống Obama một ân huệ là làm cách nào để đưa Daqneesh đến nhà mình. Cậu bé người Mỹ cam kết: “Chúng cháu sẽ mang lại cho cậu bé này một gia đình và cậu sẽ là anh em của chúng cháu...”  Tổng thống Obama đã đưa lên Facebook băng hình của cậu bé Alex đang đọc lá thư và cho biết lời thỉnh cầu của cậu bé đã đánh động ông như thế nào.

Hình ảnh của một Daqneesh thương tích máu me ngồi trên xe cứu thương đã gợi lên những tình cảm tốt đẹp nhứt nơi cậu bé người Mỹ Alex. Đến lượt mình, cậu bé Alex này lại cũng gợi lên nơi Tổng thống Obama những tình cảm tốt đẹp nhứt khiến ông đã đọc nguyên văn lá thư của cậu tại Hội nghị Thượng đỉnh của Liên Hiệp Quốc về người Tỵ nạn và Di dân hôm 19 tháng 9 vừa qua. Tổng thống Obama nhắn gởi với các nhà lãnh đạo thế giới: “Tất cả chúng ta cần phải giống như cậu bé Alex. Hãy thử tưởng tượng thế giới này sẽ như thế nào nếu chúng ta có mặt ở đó (tại Aleppo). Hãy thử tưởng tượng nỗi khổ đau mà chúng ta có thể xoa dịu và những mạng sống mà chúng ta có thể cứu thoát được. Hãy lắng nghe Alex, hãy đọc lá thư của em và tôi tin rằng quý vị sẽ hiểu được tại sao tôi đã chia sẻ  lá thư này cho toàn thế giới nghe”.

Tôi đã đọc và nghe trọn lá thư của cậu bé Alex cũng như những lời nhắn gởi của Tổng thống Obama tại Hội nghị Thượng đỉnh của Liên Hiệp Quốc về người Tỵ nạn và Di dân. Tôi tin chắc rằng cuộc sống này sẽ tốt đẹp hơn, thế giới này sẽ bớt đau khổ hơn, nếu mọi người biết để cho tâm hồn lắng đọng xuống hầu  lắng nghe được niềm cảm hứng mà nỗi khổ đau của người đồng loại có thể gợi lên và nhứt là sống như thế nào để ít hay nhiều cũng có thể mang lại cảm hứng cho người khác.