06/07/18
Chưa bao giờ Nga tưng bừng lễ hội bằng mùa Giải Túc Cầu
Thế Giới năm nay. Tại 11 thành phố lớn của Nga, đâu đâu cũng vui nhộn với những
cuộc liên hoan. Suốt ngày đêm lúc nào đường phố cũng đông nghẹt. Trước khi Giải
Túc Cầu Thế Giới khai mạc, nhiều người lo sợ du khách và các “tín đồ” bóng đá từ
các nước đến sẽ gặp thái độ thù nghịch của người dân Nga. Nhưng trái với dự
đoán, chưa bao giờ người dân Nga tỏ ra thân thiện với du khách cho bằng lúc này.
Các ủng hộ viên của đội tuyển quốc gia Nga lúc nào cũng sẵn sàng nâng ly rượu
Vodka để làm quen với các ủng hộ viên của các đội tuyển khác. Người ta tưởng du
khách từ Nhật Bản, Colombia và Tunisia sẽ không bao giờ dám đặt chân đến Tỉnh
Saransk trong mùa Giải Túc Cầu Thế Giới năm nay. Vậy mà không ngờ họ đã được cư
dân tại đây lúc nào cũng tỏ ra niềm nở, thân thiện. Trong bộ đồng phục mầu trắng,
cảnh sát Nga luôn lịch sự chỉ đường cho du khách và bình thản theo dõi những cuộc
vui đôi khi sa đà của dân chúng.
Cách đây vài tháng, cũng chính những viên cảnh sát này cầm
gậy săn đuổi và đánh đập những người biểu tình. Cứ tưởng bộ mặt đằng đằng sát
khí ấy sẽ không bao giờ thay đổi. Nhưng xem chừng Giải Túc Cầu Thế Giới đã trở
thành mùa lễ hội và mọi sự đều được phép!
Để bảo đảm bầu khí lễ hội và liên hoan trong suốt Giải
Túc Cầu Thế Giới, các cơ quan truyền thông công cụ của nhà nước Nga cũng ngưng
trình chiếu mọi tin tức có nội dung tiêu cực. Các cơ quan khác của nhà nước
cũng được lệnh làm như thế. Chẳng hạn bộ nội vụ đã chính thức ra lệnh cho các
ban ngành ở địa phương không được thông tin về tội ác.
Tất cả đều được thực hiện với chủ ý: trong hậu trường Túc
Cầu thế Giới, Chính phủ Nga lợi dụng mùa
lễ hội của Giải Túc Cầu Thế Giới để thực hiện một loạt những cải tổ và những biện
pháp để siết chặt an ninh.
Thật vậy, trong khi người dân Nga đang chú tâm vào các trận
thi đấu, Điện Cẩm Linh đã quyết định cho thi hành một trong những cải tổ có thể
gây nhiều bất mãn nhất: nâng tuổi về hưu từ 55 lên 63 cho phụ nữ và từ 60 lên 65 đối với đàn
ông.
Trong số 83 vùng của Nga, có đến 51 vùng là nơi tuổi thọ
trung bình của đàn ông không tới 65. Từ
năm 1999 đến năm 2010, các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu cuộc sống của khoảng
151.000 người đàn ông Nga tại một số thành phố. Họ đã phỏng vấn họ về thói quen
uống rượu của họ. Các nhà nghiên cứu cho biết sau đó có khoảng 8000 người đã
qua đời. Nguyên nhân gây cái chết của những người này là rượu. 35 phần trăm những
người có nguy cơ chết trước tuổi 55 cho biết trung bình mỗi tuần, mỗi người có
thể uống đến 3 lít rượu Vodka trở lên. Nhìn chung, khoảng một phần tư đàn ông
Nga chết trước tuổi 55 trong khi tại Hoa Kỳ tỷ lệ này chỉ có khoảng 10 phần
trăm.
Như vậy, với cuộc cải tổ về tuổi hưu do Chính phủ Putin đề
ra, người đàn ông Nga tại hầu hết các vùng trên đất nước có lẽ không còn hy vọng
sống lâu để mà hưu trí nữa! Dĩ nhiên, Tổng thống Putin biết quá rõ rằng cuộc cải tổ này sẽ tạo
ra bất mãn nơi dân chúng. Ông cũng biết rằng cách đây trên 10 năm, ông sẽ không
bao giờ dám thực hiện một cuộc cải tổ như thế.
Nhưng kinh tế Nga hiện đang ngày càng tồi tệ. Chẳng hạn tính đến tháng Năm vừa qua,
thu nhập thực sự đã giảm đến 10 phần trăm. Hiện Chính phủ Nga đang cần tiền hơn
bao giờ hết. Điện Cẩm Linh hy vọng rằng kể từ năm 2024, cuộc cải tổ về tuổi hưu
trí sẽ giúp Nga tiết kiệm được mỗi
năm khoảng một ngàn tỷ Rubble, tương
đương với 15 tỷ Mỹ kim. Vậy thì tại sao không lợi dụng thời cơ thuận tiện là Giải
Túc Cầu Thế Giới này để đẩy mạnh cuộc cải tổ? Người dân Nga đang bận “vui chơi”
trong mùa này thì còn giờ đâu để mà biểu tình?
Chính phủ Nga nại đến những cuộc cải tổ tương tự tại nhiều
nước Âu Châu để biện minh cho cuộc cải tổ của mình. Nhưng nhiều người cho rằng
đây là một cuộc so sánh hơi khập khiễng. Trong khi các nước Âu Châu không phải
đương đầu với tình trạng bất bình đẳng trong thu nhập của người dân và cũng
không phải vất vả chiến đấu với nạn tham nhũng thì tại Nga, đây là 2 căn bệnh hầu
như không có thuốc chữa. Thật vậy, con số người Nga phải sống dưới mức nghèo
khó ngày càng gia tăng. Hiện có đến 22 triệu người Nga, tức 15 phần trăm dân số
đang lâm vào tình trạng nghèo đói như thế, trong khi đó con số tỷ phú thì ngày
càng gia tăng: từ 96, con số tỷ phú Nga
đã lên đến 106 và tài sản của họ chiếm đến từ 460 đến 485 tỷ Mỹ kim.
Cuộc cải tổ về tuổi hưu mỗi năm có thể mang lại cho chính
phủ 15 tỷ Mỹ kim, trong khi đó mỗi năm lại có đến 30 tỷ Mỹ kim bị thất thóat vì
nạn tham nhũng, nhưng chính phủ Nga lại chẳng đưa ra bất cứ biện pháp nào để đối
phó với tệ nạn này.
Phe đối lập và các nghiệp đoàn đã lên kế hoạch để tổ chức
các cuộc biểu tình phản đối. Lãnh tụ Đối lập, ông Alexei Navalnay, người chỉ mới
được trả tự do sau khi bị giam giữ vì tổ chức một cuộc biểu tình không được
chính quyền cho phép, cho biết ông sẽ tham gia các cuộc biểu tình. Sự hiện diện
của ông Navalny ở nơi công cộng sẽ tiếp tục là một cái gai gây nhức nhối đến độ
trong những năm vừa qua, các cơ quan truyền thông công cụ của chính phủ được ra
lệnh không được nhắc đến tên của ông. Do đó, thật là một ngạc nhiên lý thú khi
cựu huấn luyện viên của đội tuyển quốc gia, ông Leonid Slutsky đã nhắc đến ông
Navalny trong một bài bình luận về trận đấu giữa Đức và Mễ Tây Cơ được Kênh số
Một của đài truyền hình quốc gia trực tiếp truyền hình.
Sau đó, mọi người đều hiểu tại sao đó là lần cuối cùng
ông Slutsky bình luận về các trận thi đấu trên Kênh truyền hình này.
Ngoài việc mượn bầu khí lễ hội của Mùa Giải Túc Cầu Thế
Giới năm nay để tiến hành cuộc cải tổ về tuổi hưu trí, Chính phủ Nga cũng lợi dụng
dịp này để thắt chặt các biện pháp an ninh. Trước ngày 15 tháng Sáu, tức ngày
khai mạc các cuộc thi đấu, Chính phủ Nga đã thực hiện hàng loạt các cuộc bố
ráp. Chẳng hạn vào đầu năm nay, Cơ quan An ninh Liên bang Nga gọi tắt là FSB (hậu
thân của Cơ quan Mật vụ KGB) đã bắt giữ một số thanh niên thành viên của phong
trào Antifa (Phòng trào chống kỳ thị chủng tộc) và tố cáo họ tạo ra “một tổ chức
khủng bố” cũng như chuẩn bị lật đổ chính phủ.
Ngày 16 tháng Sáu, trong một phiên tòa, Dmitry Pchelintsev, một thành viên của phong
trào Antifa, tuyên bố rằng anh chỉ còn lại hai các răng trong miệng: tất cả những
chiếc răng khác đều đã không cánh mà bay hết khi anh bị tra tấn tại một trung
tâm giam giữ.
Những nhà tranh đấu cho nhân quyền nói rằng Cơ quan An
ninh Liên bang Nga hiện đang gia tăng các cuộc tra tấn để buộc những người bị
tình nghi phải nhận tội. Trong các cuộc tra tấn, Cơ quan An ninh Liên bang Nga
sử dụng một số kỹ thuật như tra điện, không cho ngủ, đánh đập, trói tay vào những
vị thế gây đau đớn và căng thẳng tột cùng và nhiều phương pháp tàn nhẫn khác.
Trường hợp của Pchelintsev thường được gọi là vụ án “Mạng
lưới”, tức âm mưu lật đổ chính quyền. Rất nhiều người khác cũng bị quy cho tội
này mặc dù họ không hề là một mối đe dọa đối với xã hội hay chính quyền. Đối với
một số người Nga, những trường hợp như thế thường được chuyển lên Cơ quan An
ninh Liên bang Nga để họ chứng tỏ hiệu năng của họ và cho thấy họ đã giải quyết
được nhiều vụ tội phạm.
Cơ quan An ninh Liên bang Nga cũng muốn lợi dụng những
trường hợp như thế để phô trương những thành tích trong hoạt động phản gián của
họ. Ngày 19 tháng Sáu, tin tức cho biết Karin Tsurban, Giám đốc của Công ty Điện
lực Nga Inter RAO, đã bị bắt giữ vì tội “làm gián điệp cho Lỗ Ma Ni”. Đây là một
thứ cáo buộc mà người ta chỉ thấy có trong thời Stalin. Đầu năm nay, tin cũng
cho biết Cơ quan An ninh Liên bang Nga đã “chộp”được 397 người hoạt động cho
tình báo ngoại quốc tại Nga. Đây là một “thành tích kỷ lục” của Cơ quan An ninh
Liên bang Nga!
Cơ quan này cũng đang thực hiện các cuộc bố ráp đối với một
số sắc tộc và tôn giáo. Nhiều người thuộc sắc tộc Tatar tại Crimea và các tín đồ
của giáo phái Chứng nhân Giêhôva đã bị bắt giữ. Những người tranh đấu cho nhân
quyền cho biết trong nhiều trường hợp Cơ quan An ninh Liên bang Nga đã sử dụng
tra tấn, đe dọa và bằng chứng giả khi thẩm vấn những người bị bắt giữ.
Giải Túc Cầu Thế Giới được tổ chức tại Nga đã bước vào
vòng 16. Bầu khí lễ hội vẫn đang tiếp diễn tại 11 thành phố lớn của Nga. Nhưng
sức nóng tỏa ra từ những cuộc vui hoàn toàn tương phản với “mùa đông chính trị”
trong đó hầu hết mọi người dân Nga hiện đang ngụp lặn. Tuy nhiên hiện nay rất
nhiều người Nga dường như đang bị chứng “vô cảm về nhận thức” cho nên không thể
hoặc không muốn nhìn thấy thực tế ấy. Cũng chẳng có gì khiến phải ngạc nhiên về
tình trạng này. Từ ngàn năm qua, chế độ độc tài nào cũng dùng các trò giải trí
để bịt mắt và xoa dịu tâm trí của người dân.
Giải Túc Cầu Thế Giới và Thế Vận Hội thường là dịp để người
dân Nga không những vui chơi mà còn nuôi dưỡng niềm hy vọng. Lần cuối cùng Nga
được vào vòng 16 của Giải Túc Cầu Thế Giới là năm 1986, tức dưới thời mồ ma cộng
sản Liên Xô. Mới đây trên các trang mạng xã hội, một số người Nga mang thời mồ
ma cộng sản Liên Xô ra so sánh với thời “Nga hoàng” Putin. Năm 1980, Thế vận hội
Mùa Hè được tổ chức tại Liên Xô đã bị rất nhiều nước tẩy chay, giá dầu xuống,
kinh tế Nga bị thiệt hại nặng nề. Trong thập niên đó, Tổng bí thư Mikhail
Gorbachev loan báo chính sách “perestroika” và “glasnost” để gọi là “tái cấu
trúc” chế độ cộng sản và “cởi mở” kinh tế. Cuộc cải tổ đã dẫn đến sự cáo chung
của chủ nghĩa cộng sản tại chính cái nôi khai sinh của nó là Nga.
Nay Giải Túc Cầu
Thế Giới cũng được tổ chức tại Nga và cũng vào giữa lúc Nga bị cả thế giới lên
án vì ngang ngược xâm lăng Crimea của Ukraine và không ngừng gây rối loạn cho
nước này. Giá dầu đang sút giảm và kinh tế Nga cũng tuột dốc một cách thê thảm.
So sánh Thế vận hội dưới thời Liên Xô hồi thập niên 1980
với Giải Túc Cầu Thế Giới năm nay, một số người Nga hy vọng rằng lịch sử có lẽ
cũng sẽ được lập lại. Có lẽ đó là lý do duy nhất để nuôi dưỡng một chút lạc
quan về Nga hiện nay chăng.
( nguồn:
- https://www.aljazeera.com/indepth/opinion/kremlin-russians-watching-world-cup
-https://www.theguardian.com/world/2014/jan/31/russian-men-losing-years-to-vodka)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét