Băng Đảo: Quốc gia nhỏ bé nhất tại Giải Túc Cầu Thế Giới 2018

22/06/18

Một buổi sáng sớm năm 1973, một ngọn núi lửa tại miền Đông Băng Đảo phun. Nham thạch chảy tràn xuống thành phố Vestmannaeyjar, thuộc vùng Helmaey, hòn đảo lớn nhất trong Quần đảo Westman của Băng Đảo (Iceland).

Khi biến cố xảy ra, Helmir Hallgrimsson, đương kim huấn luyện viên của đội tuyển quốc gia Băng Đảo chỉ mới được 5 tuổi. Ông đã theo gia đình lên một trong hàng trăm chiếc tàu đánh cá đang trú ẩn trong vịnh vì thời tiết xấu. Những chiếc tàu đánh cá đã vội vã chạy vào đất liền. 8 tháng sau, khi trở về làng, cậu bé 5 tuổi hầu như không còn nhận ra cảnh vật của ngôi làng thân yêu của mình nữa. Có thể Hallgrimsson không thể nhớ rõ từng chi tiết, nhưng sự tàn phá của núi lửa Eldfell để lại một vết sẹo khó tẩy xóa không những trên cảnh trí, mà còn cả trên tinh thần của dân chúng.

Ngày nay, ngồi trong vận động trường quốc gia ở Thủ đô Reykjavik, huấn luyện viên Hallgrimsson xem ra bình thản thư thái. Chỉ không đầy 3 tuần trước đây, ông đã mang về cho Băng Đảo tấm vé đầu tiên để tham dự Giải Túc Cầu Thế Giới 2018 tại Mạc Tư Khoa, Nga. Và lần đầu tiên xuất hiện trên đấu trường quốc tế, đội tuyển quốc gia Băng Đảo lại phải đụng đầu với một trong những đội tuyển hùng hậu nhất nhì thế giới là Á Căn Đình, đội tuyển nổi tiếng nhờ siêu sao Lionel Messi.

Xuất thân là một nha sĩ, huấn luyện viên Hallgrimsson xem ra quen với kềm kéo trong phòng giải phẫu hơn là nghệ thuật nhồi bóng. Tuy nhiên, cứ mỗi lần nhắc đến tên của Vestmannaeyjar, thị trấn nhỏ nơi ông chào đời, gương mặt của huấn luyện viên Hallgrimsson như sáng lên. Ông không chỉ là bộ mặt của đội tuyển quốc gia Băng Đảo, mà còn là đại sứ của hòn đảo với dân số chỉ vỏn vẹn 4.500 người, nhưng là 4.500 người từ trẻ đến già đều có một ý chí sắt đá. Huấn luyện viên đội tuyển quốc gia Băng Đảo giải thích: “Núi lửa đã làm cho sự đoàn kết của dân chúng vững mạnh thêm nhiều, nhất là khi họ liên kết với nhau để chống lại những tai họa của thiên nhiên. Đây chính là một trong những yếu tố khiến bạn ý thức được bản sắc của bạn”.

Huấn luyện viên 34 tuổi này tin rằng chính nhờ cùng nhau bắt tay vào công tác dọn dẹp kéo dài hàng nhiều năm trời mà người dân Đảo Vestmannaeyjar đã rèn luyện cho mình được một ý chí sắt đá. Nham thạch từ núi lửa đã chảy tràn xuống thị trấn trong suốt 6 tháng trời. Công việc tái thiết do đó đòi hỏi thời gian và nhất là công sức của từng người.

Hallgrimsson tin rằng mọi người dân đảo, cũng như ông, nhờ chống chọi với thiên nhiên cũng như bị cô lập cho nên cũng có ý chí kiên cường hơn người dân khác tại Băng Đảo nói chung. Ông khẳng định rằng ý chí kiên cường ấy nằm “trong máu, trong thiên nhiên và trong văn hóa” của người dân Vestmannaeyjar.

Cho tới nay chưa từng có quốc gia nào nhỏ bé như Băng Đảo lại có được tấm vé để đi tham gia các trận thi đấu tại Giải Túc Cầu Thế Giới. Hồi năm 2006, Trinidad-Tobago được xem là nước nhỏ nhất tham dự Giải Túc Cầu Thế Giới. Vào lúc đó, dân số của Trinidad-Tobago cũng đã lên đến 1.3 triệu người, trong khi hiện nay dân số Băng Đảo chỉ mới trên dưới 334.000 người.

Mặc dù Băng Đảo là một quốc gia nhỏ bé, nhưng đội tuyển quốc gia của nước này cũng đã lập được một số thành tích đáng kể. Trong Giải Túc Vô Địch Túc Cầu Âu Châu hồi năm 2016, đội tuyển Băng Đảo đã lọt được vào vòng tứ kết sau khi đã đánh bại một đội tuyển sừng sỏ nhất nhì của lục địa là Anh Quốc.

Tại Giải Túc Cầu Thế Giới năm nay, Băng Đảo phải đối đầu với những đội mạnh như Á Căn Đình, Nigeria và Croatia.

Với riêng đội Á Căn Đình, ngay từ nhỏ huấn luyện viên Hallgrimsson đã say mê một cách đặc biệt. Ông cho biết trong Giải Túc  Cầu Thế Giới năm 1978, tức năm siêu sao Diego Maradonna nổi tiếng với “Bàn tay Chúa” của ông (trong trận tứ kết giữa Á Căn Đình và Anh Quốc, ở phút thứ 51 của trận đấu, Maradona đã dùng tay đánh banh vào khung thành của Anh Quốc. Cú đánh tay lanh lẹ và kín đáo đến nỗi trọng tài không nhìn thấy. Maradona gọi cú đánh banh ăn gian đó là một món quà từ “Bàn tay của Chúa”), ông và các bạn học đã say mê đội Á Căn Đình đến độ mặc áo thun của đội này và chạy rong khắp các ngã phố. Năm nay đội tuyển Á Căn Đình vẫn còn được “chuyển lửa” cho từ bàn chân vàng của siêu sao Lionel Messi: đội tuyển quốc gia hùng mạnh nhất nhì Châu Mỹ La Tinh gặp đội tuyển của một quốc gia nhỏ bé nhất tại Giải Túc Cầu Thế Giới!

Cũng như tất mọi huấn luyện viên trên khắp thế giới, Hallgrimsson cũng đặt nhiều kỳ vọng vào đội tuyển quốc gia, mặc dù đối với hầu hết mọi người dân Băng Đảo, thắng hay thua không thành vấn đề. Với họ,  lần đầu tiên trong lịch sử  có được tấm vé để đi tham dự Giải Túc Cầu Thế Giới cũng đủ để mãn nguyện rồi. Vậy mà không ngờ, với tỷ số 1-1 trong trận đấu với Á Căn Đình, Băng Đảo đã chứng tỏ, dù chỉ là một nước nhỏ bé, họ vẫn có thể thi thố và cầm chân bất cứ nước nào!

Mùa hè năm nay quả là một mùa hè lịch sử đối với người dân Băng Đảo. Nhưng đối với riêng người dân thị trấn Vestmannaeyjar, mùa hè năm nay còn đặc biệt hơn. Thị trấn này chỉ nằm cách thủ đô Reykjavik khoảng 25 phút bằng đường hàng không hay 30 phút bằng đường thủy. Gặp biển động, có khi phải mất không dưới 3 tiếng đồng hồ.

Cũng như hầu hết các thị trấn hay thành phố khác của Băng Đảo, Vestmannaeyjar cũng có hàng quán, khách sạn và nhiều phương tiện giải trí khác. Đặc biệt vào mùa hè, du khách đổ xô đến đảo để thưởng thức liên hoan ca nhạc trên đảo. Bên cạnh các phương tiện giải trí,Vestmannaeyjar còn có rất nhiều sân thể thao: một sân Golf rộng lớn với 10 phần trăm dân số có thẻ hội viên. Với diện tích chưa tới 10 cây số vuông, Vestmannaeyjar có đến 4 sân túc cầu, rất nhiều thành viên của đội túc cầu địa phương là cầu thủ của đội tuyển quốc gia.

Thật ra, Vestmannaeyjar là một bức tranh thu nhỏ của toàn cảnh Băng Đảo. Hãy đến thử câu lạc bộ thể thao Breidablik tại một khu ngoại ô của Thủ đô Reykjavik. Tại đây, trong một ngày mùa Xuân, người ta sẽ thấy khoảng 100 thiếu niên nam nữ đang tập luyện trong một trong những sân túc cầu “trong nhà” (indoor) lớn nhất của Băng Đảo với sự hướng dẫn và theo dõi của nhiều huấn luyện viên. Hầu như thành phố nào của Băng Đảo cũng đều có những sân túc cầu “trong nhà” như thế. Nhờ vậy trẻ con lúc nào cũng có thể vận động cơ thể vào những ngày thời tiết xấu vốn thường xảy ra ở Băng Đảo. Nói chung, Băng Đảo hiện đang đầu tư rất nhiều vào sinh hoạt thể thao cho giới trẻ.

Không chỉ nhắm đến sức khỏe, Băng Đảo cũng rất chú trọng đến nghệ thuật thể thao, nhất là trong túc cầu. Cách đây 15 năm, không có một huấn luyện viên nào của Băng Đảo được Liên hiệp Túc cầu Âu Châu xếp vào hạng A hay B. Nay Băng Đảo đã có đến 716 huấn luyện viên tầm cỡ với khả năng chuyên môn và kinh nghiệm được công nhận. Bất cứ một cuộc tập dượt hay thi đấu nào của trẻ em cũng đều được một huấn luyện viên đầy kinh nghiệm hướng dẫn. Với một văn hóa “bóng đá” như thế, không lạ gì ngày nay Băng Đảo đã có được một đội tuyển có tầm cỡ tại Giải Vô Đích Túc Cầu Thế Giới 2018.

Cách đây một thập niên, Băng Đảo bị đánh bại bởi những đội tuyển của những nước nhỏ như Faroe Islands với dân số 49.000 người  và ngay cả Liechtenstein với dân số vỏn vẻn chỉ có 38.000 người. Nay sự có mặt của đội tuyển Băng Đảo tại Giải Túc Cầu Thế Giới cũng đủ nói lên một bước dài mà nước này đã làm được. Sự ủng hộ “gà nhà” của dân chúng dành cho đội tuyển quốc gia cũng là một yếu tố quan trọng. Tại Giải Vô Địch Âu Châu ở Pháp hồi năm 2016, có đến 27.000 người Băng Đảo, tức 8 phần trăm dân số, mua vé đi xem và dĩ nhiên để ủng hộ đội tuyển nhà. Danh thủ Maradona đã gọi Băng Đảo là một con “ngựa về ngược” (dark horse). Ông muốn ám chỉ đến những thành công bất ngờ của đội tuyển của quốc gia nhỏ bé nhất này. Riêng cựu danh thủ Đức Herbert Matthaus thì tiên đoán rằng đội tuyển Băng Đảo sẽ vượt qua được vòng loại khi thi đấu với các đội Á Căn Đình, Croatia và Nigeria. Thật ra chẳng ai đoán trước được kết quả của những trận đấu sắp tới. Nhưng việc Băng Đảo thủ huề được với Á Căn Đình quả là một điều ngạc nhiên lý thú!

Sự thành công và đi lên của đội tuyển quốc gia Băng Đảo đáng là một câu chuyện để dựng thành phim. Halldorsson, một nhà làm phim đã trở thành đương kim thủ môn của đội tuyển quốc gia Băng Đảo giải thích: “Chúng tôi không có những ngôi sao lớn. Chúng tôi chỉ chơi vì tình yêu đối với bóng đá và đối với quốc gia. Bạn có thể cảm nhận được niềm vui mà chúng tôi đang mang lại cho các ủng hộ viên của chúng tôi”.

Trong một cuộc phỏng vấn dành cho Tạp chí Time, đương kim Tổng thống Băng Đảo, ông Giudni Johannesson đã có lần nhận định: “Bạn cần phải cẩn thận để đừng đánh giá một xã hội dựa trên những thành công về mặt thể thao”. Tuy nhiên, ông đã tỏ ra rất tự tin khi nói về đội tuyển quốc gia của nước ông: “Đối với một nước nhỏ như Băng Đảo trên thế giới toàn cầu hóa, chúng tôi thấy cần phải tự nhủ và nói với thế giới rằng chúng tôi có thể “đấm” mạnh hơn sức nặng của chúng tôi”.

Băng Đảo đã chứng tỏ được sức mạnh của thể thao trên đấu trường thế giới. Riêng trong nước cái triết lý “tất cả vì thể thao” mà Băng Đảo đã đề ra đã mang lại một phần thưởng rất khích lệ đối với người dân trong nước. Các cuộc nghiên cứu cho thấy rằng việc tham gia của người dân vào các môn thể thao có tổ chức, vốn đã tăng gấp đôi kể từ đầu thập niên 1990, đã mang lại kết quả trong việc học hành cũng như lòng tự tin nơi trẻ em. Ngoài ra quan trọng hơn, hoạt động thể thao cũng đã làm hạ giảm đáng kể việc hút thuốc và sử dụng men rượu nơi trẻ em. Kari Jonsson, Chủ tịch ủy ban Thể thao và Giải trí của Thành phố Gardabaer giải thích: “Nếu bạn giữ cho trẻ em tích cực tham gia vào các môn thể thao có tổ chức, bạn sẽ thấy kết quả tốt đẹp đối với sức khỏe của chúng”. Theo ông, thể thao giúp cho trẻ em được khỏe mạnh không những về mặt thể lý, mà còn cả về tinh thần và xã hội nữa. Điều đó có lợi cho trẻ em và dĩ nhiên cũng có lợi cho cả cộng đồng.

Băng Đảo là một trường hợp cho thấy giá trị của câu châm ngôn của người La Mã từ ngàn xưa: “Một tinh thần lành mạnh trong một thể xác lành mạnh” (Mens sana in corpore sano).

(nguồn:

-https://edition.cnn.com/2018/06/15/football/iceland-2018-world-cup-russia-heimir-hallgrimsson-intl-spt/index.html

-The little country that could, How tiny Iceland crashed the party, Tạp chí Time June 18, 2018)