Một thế giới không hận thù

                                                                              

                                                                                            Chu Thập

31.7.15

Trên tạp chí Reader’s Digest, số tháng Tư năm 2013, tôi đọc được một câu chuyện về tha thứ thật cảm động. Nhân vật chính của câu chuyện là một thanh niên Hồi giáo đến từ Bangladesh tên là Rais Bhuiyan. Chuyện thương tâm đến với anh chỉ đúng 10 ngày sau khi xảy ra cuộc tấn công khủng bố nhắm vào Ngũ Giác Đài và Tòa Tháp Đôi ngày 11 tháng 9 năm 2001.

Sau khi nhận được “thẻ xanh” để trở thành thường trú nhân được một năm, Rais đã rời bỏ New York để đến thành phố Dallas, tiểu bang Texas, với hy vọng tìm được một việc làm tốt hơn, mặc dù bạn bè anh cảnh cáo rằng người dân tại đây không có nhiều thiện cảm đối với người di dân. Nhưng niềm hy vọng được đón rước người vợ sắp cưới khiến anh luôn tỏ ra lạc quan.

Anh không ngờ rằng lời cảnh cáo của bạn bè đã trở thành sự thật. Buổi trưa ngày 21 tháng 9 năm đó, giữa lúc Rais đang làm thêm giờ phụ trội tại một trạm xăng, một người đàn ông da trắng 31 tuổi tên là Mark Stroman đã xông vào tiệm và làm hành động mà ông ta nói rằng “hàng triệu người Mỹ cũng muốn làm” sau biến cố 11 tháng 9. Đứng cách Rais khoảng 1 thước 2, với cây súng săn hai nòng, ông nhả đạn vào người anh.

Khi Mark vừa bước vào trong trạm xăng, Rais cứ nghĩ rằng anh sẽ phải đối phó với một vụ cướp thứ nhì kể từ khi anh đến làm việc tại đây. Lần đó anh ngỡ tên cướp là một người bình thường, muốn xách súng đi gạ bán như người dân tại tiểu bang Texas vẫn thường làm, cho nên mới hỏi: “Giá cây súng bao nhiêu?”

Lần này, anh cũng cố gắng tỏ ra bình thản và thân thiện với người đang cầm trên tay khẩu súng hai nòng. Nhưng chưa kịp mở miệng, Rais đã phải trả lời cho câu hỏi của Mark: “Mày đến từ nước nào?” Kể từ sau ngày 11 tháng 9, đây không phải là một câu hỏi bình thường nữa. Cách đó vài ngày, Rais cũng đã từng trả lời một câu hỏi như thế cho các viên cảnh sát thường ghé vào tiệm để mua bánh kẹo, nước giải khát. Anh ngạc nhiên vô cùng, vì nhiều người Mỹ vẫn nghĩ rằng chỉ có người Á Rập mới theo Hồi Giáo.

Sau khi Mark cho nổ súng vào người anh, Rais có cảm tưởng như có “hàng triệu con ong đang chích vào mặt anh”.

Sau này, tên sát nhân cho cảnh sát biết rằng hắn đang truy lùng những người Á Rập. Hắn phịa ra rằng mình có một người em gái đã bị sát hại trong vụ tấn công khủng bố vào một trong hai tòa nhà tháp đôi. Hắn cũng nói rằng ngoài người Á Rập, hắn cũng không tha những di dân đến từ Pakistan và Ấn Độ. Trước Rais, hắn đã hạ sát một người Ấn Độ.

Ra trước tòa, tên sát nhân không để lộ bất cứ một cử chỉ hối hận nào. Năm 2002, Mark đã bị tòa kết án tử hình vì tội giết người Ấn Độ.

Về phần mình, Rais được may mắn thoát chết mặc dù nhận đến 38 mảnh đạn trên mặt, sọ và mắt.Vì không có bảo hiểm y tế để được chữa trị đầy đủ, Rais bị mù một mắt. Ngoài ra, mỗi lần làm một cử động nhỏ trên đầu, anh cũng cảm thấy rất đau đớn.

Là một tín hữu Hồi Giáo thuần thành, mỗi ngày anh cũng cầu nguyện 5 lần. Cứ mỗi lần đầu anh chạm xuống nền nhà, anh cảm thấy đau đớn tột cùng. Mẹ anh đã từng nói rằng anh là một người “cứng đầu”. Bây giờ anh mới thực sự nhận ra điều đó.

Sau khi Mark bị đưa vào hành lang tử thần, cuộc sống của Rais cũng không sáng sủa hơn. Không tiền, không xe, lại mang theo một lố hóa đơn y tế đến cả chục ngàn Mỹ Kim. Ngoài ra, người bạn và đồng thời cũng là chủ của tiệm xăng đã không tỏ ra tận tình với anh như trước nữa khiến anh cảm thấy mình chỉ còn là gánh nặng cho người khác. Nhưng Rais không chịu bỏ cuộc, nghĩa là quay đầu về nước. Anh cương quyết ở lại Dallas, mặc dù vẫn còn lo sợ mỗi khi ra khỏi nhà. Bị trầm cảm nặng sau chấn thương, nhưng anh cũng không có đủ tiền để được tư vấn về tâm lý. Năm 2003, sau khi đã suy nghĩ và cầu nguyện, anh quyết định đi xin việc làm và lần này, anh được nhận như một chân chạy bàn trong một nhà hàng. Qua trung gian một người bạn bác sĩ, chuyện nợ nần của anh cũng được một Quỹ tài trợ của tiểu bang thanh toán. Hết nợ, anh mở trương mục tiết kiệm và tín dụng, thuê phòng và mua xe.

Khoảng tháng 11 năm 2009, sau khi đã theo học một khóa về vi tính, Rais thấy mình cần phải thực hiện điều mà trong cơn thập tử nhứt sinh anh đã từng hứa với Đấng Allah là: phải làm một cuộc hành hương sang Mecca. Cha anh đã từng đến đó 3 lần. Do đó, lần này Rais đưa mẹ cùng đi với mình. Họ đã ở lại đó cả tháng trời.

Trở lại Dallas, Rais thấy mình đã hoàn toàn trở thành một con người mới. Anh cho biết không còn màng đến bản thân nữa, mà chỉ còn nghĩ đến Mark Stroman, người đang ở trong hành lang tử thần từ 9 năm qua. Anh nói: “Ông ta (Mark) cũng là một con người như tôi. Ông đã phạm một sai lầm. Dĩ nhiên đó là một sai lầm khủng khiếp. Nhưng trong Kinh Coran có nói rõ ràng rằng nếu bạn lâm vào một hoàn cảnh như tôi, hoặc là bạn đòi hỏi công lý, bạn yêu cầu được đền bù về mặt tài chính hoặc là bạn tha thứ. Và một khi bạn tha thứ, thì điều đó có nghĩa là người đó được tha thứ; người đó không phải bị giam tù nữa. Một khi tôi đã tha thứ rồi thì có ích gì để mà trừng phạt anh ta nữa. Đó là giáo huấn của Hồi Giáo. Tôi đã đau khổ tột cùng rồi...Chẳng có ích gì khi giết Mark Stroman nữa. Ông ta cần phải được cứu thoát”.

Với niềm xác tín này, Rais bắt đầu mở chiến dịch “cứu sống” Mark. Anh tham dự các chương trình gây quỹ, lắng nghe các thuyết trình viên dẫn giải để thành lập một mạng lưới tranh đấu cho mạng sống của Mark cũng như bãi bỏ án tử hình tại Texas. Ngày 16 tháng 11 năm 2011, tức 18 tháng sau khi Rais mở chiến dịch cứu sống Mark, báo “The Dallas Morning News” đã cho đăng một bài phóng sự với tựa đề “Người di dân Bangladesh tìm cách xin đình hoãn việc hành quyết người đã bắn anh để trả thù cho vụ khủng bố ngày 11 tháng 9”. Sau khi bài báo được nhiều người đọc, Rais công khai xuất hiện để kêu gọi chuyển án tử hình của Mark thành chung thân. Anh giải thích trên báo “The Dallas Morning News”: “Tôi đã tha thứ cho Mark Stroman từ nhiều năm nay rồi. Tôi tin rằng ông ta là một người thiếu hiểu biết, đã không thể phân biệt phải trái. Nếu không, ông đã không hành động như thế. Tôi tin rằng khi tha mạng cho Mark Stroman, chúng ta sẽ dành cho ông một cơ hội để, nhờ thời gian giúp cho suy tư và trưởng thành, ông sẽ nhận thức được rằng hận thù sẽ chẳng mang lại bất cứ một giải pháp ôn hòa nào cho bất cứ một hoàn cảnh nào. Có lẽ, nếu có cơ hội, sự tha thứ sẽ có ảnh hưởng tích cực nơi ông để ông trở thành một người đứng ra kêu gọi chống lại những tội ác vì hận thù”.

Rất tiếc là chiến dịch cứu sống Mark của Rais đã không thành công. Mark đã bị hành quyết ngày 20 tháng 7 năm 2011. Nhưng ít ra, trước khi ra đi, Mark đã biết hối hận và cảm nhận được sự tha thứ của Rais. Trong một cuộc nói chuyện qua điện thoại, Mark Stroman đã nói với Rais: “Chào bạn, cám ơn bạn vì tất cả những gì bạn đã cố gắng làm cho tôi. Bạn mang lại sự phấn khởi. Cám ơn bạn tận đáy lòng”. Về phần mình, Rais nói: “Ông Mark, ông phải biết rằng tôi đang cầu nguyện với Thiên Chúa, Đấng Nhân Từ và Cảm Thông. Tôi tha thứ cho ông. Tôi không thù ghét ông. Tôi đã không bao giờ thù ghét ông...”

Sau khi Mark bị hành quyết, Rais vẫn tiếp tục chiến dịch tha thứ và chống án tử hình của anh. Anh đã lập ra tổ chức “World Without Hate” (Thế Giới Không Hận Thù). Mỗi cuối tuần, Rais đi đây đi đó để phổ biến sứ điệp của anh: “Cần phải giúp mọi người biết rằng họ không nên thù hận nhau chỉ vì những khác biệt của nhau. Nếu bạn thực sự muốn thù ghét, hãy thù ghét thái độ ấy”.

Hành động tha thứ và hoạt động cho một “Thế Giới Không Hận Thù” của người thanh niên Hồi Giáo Bangladesh trên đây giúp tôi hiểu thêm về Hồi Giáo. Lâu nay, nhứt là kể từ sau cuộc khủng bố 11 tháng 9 năm 2001, tôi dễ có khuynh hướng chỉ nhìn Hồi Giáo xuyên qua lăng kính của các tổ chức khủng bố như al-Qaeda, Boko Haram, al-Shabab...hoặc gần đây tổ chức “Quốc gia Hồi giáo” IS. Tệ hơn, có khi hình ảnh của tiên tri Mahomet chỉ được tôi nhìn thấy xuyên qua một số bức hình biếm họa đầy xúc phạm mà một số báo trào phúng và châm biếm như “Jyllands-Posten” ở Đan Mạch hay  “Charlie Hebdo” ở Pháp nhân danh điều được gọi là tự do ngôn luận để vẽ vời.

Tôi phải thú nhận rằng tôi chẳng có chút hiểu biết nghiêm chỉnh nào về Hồi Giáo. Tôi chưa từng đọc Kinh Coran. Có chăng chỉ là một số trích đoạn rời rạc dễ khiến cho người ta bôi nhọ và xuyên tạc về tôn giáo này. Dĩ nhiên, cũng như bất cứ một phong trào tôn giáo nào, Hồi Giáo đã xuất hiện trong lịch sử và mang theo hay đúng hơn cũng đành phải hứng chịu những giới hạn của lịch sử. Nhưng trong cốt lõi của nó, cũng giống như mọi tôn giáo theo đúng nghĩa đã từng xuất hiện trong lịch sử nhân loại, Hồi Giáo chỉ dạy con người ăn ngay ở lành mà thôi. Đây là điều mà người thanh niên Bangladesh cũng như tuyệt đại đa số những tín đồ Hồi Giáo thuần thành trên thế giới này đang cố gắng thực hiện. Những người này cho tôi thấy được bộ mặt đích thực của Hồi Giáo. Họ nhắc nhở tôi rằng Hồi giáo không phải là năm ba đoạn kinh Coran tiêu cực được tách ra khỏi văn mạch và bối cảnh lịch sử để hiểu một cách sai lạc về Hồi Giáo như những phần tử cực đoan và những kẻ khủng bố đã làm.

Là một tín hữu Kitô, tôi cũng luôn được cảnh cáo để không chỉ trích dẫn một vài câu Kinh Thánh ra khỏi văn mạch hoặc giải thích một cách nông cạn để rồi bác bỏ toàn bộ giáo huấn của Chúa Giêsu. Đồng hành trong lịch sử nhân loại, Kitô Giáo cũng đã trải qua bao nhiêu thăng trầm lịch sử. Thời Cựu Ước, đã từng có những tiên tri xuất hiện đúng lúc để cảnh cáo về những lệch lạc của dân Do Thái. Suốt cuộc đời, Chúa Giêsu cũng đã không ngừng lên án những lạm dụng và những lệch lạc của tôn giáo. Qua từng thời kỳ, Giáo Hội của tôi cũng đã không ngừng đấm ngực về những hành động sai trái của mình. Ai cũng biết rằng Giáo Hội hay đúng hơn Tin Mừng của Chúa Giêsu không phải là đế quốc La Mã, không phải là những cuộc thập tự chinh, không phải là những tòa điều tra để trừng phạt những người lạc giáo, không phải là các đế quốc thực dân, không phải là những cuộc chiến tranh tôn giáo giữa Công giáo và Tin lành và chắc chắn ngày nay lại càng không phải là những ông “cố đạo” phạm tội ấu dâm. Tôi không thể chỉ vì một vài cây cỏ dại mà cày xéo cả một thuở ruộng tươi tốt. Tôi không thể chỉ vì một vài cây rừng ngã đổ mà không muốn nhìn thấy cả một khu rừng xanh tươi.

Tin Mừng của Chúa Giêsu, như luôn được Kitô Giáo loan truyền là Tin Mừng của tình thương, của quảng đại, của cảm thông và nhứt là của tha thứ. Tôi xác tín về Tin Mừng ấy khi nhìn lại cuộc đời của Chúa Giêsu mà kết thúc là cái chết trên thập giá và tuyệt đỉnh chính là cử chỉ tha thứ của Ngài đối với những kẻ sát hại Ngài. Toàn bộ giáo huấn và cuộc đời của Ngài sẽ vô nghĩa nếu không được thể hiện và kết thúc bằng cử chỉ tha thứ ấy.

Tôi vẫn luôn nghiền ngẫm về câu nói của Đức Đạt Lai Lạt Ma: tôn giáo nào giúp bạn thành người tốt hơn là tôn giáo tốt nhứt đối với bạn. Với tôi, Kitô Giáo là tôn giáo tốt nhứt. Nhưng tôi cũng tin rằng các tôn giáo khác cũng là những tôn giáo tốt nhứt đối với các tín đồ của các tôn giáo đó, bởi vì tôn giáo nào cũng chỉ dạy con người cố gắng sống cho ra người lương thiện và tử tế hơn mà thôi. Tử tế hơn để không có thái độ miệt thị, xúc phạm hay chê bai mỗi khi nói đến niềm tin tôn giáo của người khác. Tử tế hơn để cố gắng xây dựng một “Thế Giới Không Hận Thù”.